ญี่ปุ่นทุ่มงบกระตุ้นเศรษฐกิจ 21.3 ล้านล้านเยน สู้เงินเฟ้อ–พยุงค่าเงินท่ามกลางแรงกดดันการเมืองและความตึงเครียดทางการทูต
คณะรัฐมนตรีญี่ปุ่นภายใต้การนำของนายกรัฐมนตรีซานาเอะ ทาคาอิจิ ได้อนุมัติมาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจขนาดใหญ่ มูลค่ารวมกว่า 21.3 ล้านล้านเยน หรือประมาณ 4.4 ล้านล้านบาท ซึ่งครอบคลุมทั้งเงินอุดหนุนด้านพลังงานและการลดหย่อนภาษี เพื่อบรรเทาผลกระทบของเงินเฟ้อต่อครัวเรือนและภาคธุรกิจ มาตรการดังกล่าวนับเป็นชุดกระตุ้นเศรษฐกิจของผู้นำญี่ปุ่นคนที่ห้าภายในรอบห้าปี สะท้อนแรงกดดันของรัฐบาลในการแก้ไขภาวะค่าครองชีพที่สูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง

นายกรัฐมนตรีทาคาอิจิเข้ารับตำแหน่งเมื่อเดือนที่ผ่านมา โดยให้คำมั่นว่าจะจัดการกับปัญหาเงินเฟ้อที่สร้างความไม่พอใจให้ประชาชน ซึ่งเป็นหนึ่งในปัจจัยสำคัญที่ทำให้นายชิเงรุ อิชิบะ ต้องพ้นจากตำแหน่งหลังดำรงตำแหน่งเพียงหนึ่งปี อย่างไรก็ตาม แพ็กเกจกระตุ้นเศรษฐกิจขนาดใหญ่ครั้งนี้ได้สร้างความกังวลว่าหนี้สาธารณะของญี่ปุ่นซึ่งอยู่ในระดับสูงอยู่แล้วอาจเพิ่มขึ้นจนกระทบเสถียรภาพทางการเงิน ส่งผลให้ผลตอบแทนพันธบัตรรัฐบาลปรับตัวสูงขึ้นเป็นประวัติการณ์ และกดดันให้ค่าเงินเยนอ่อนค่าลงเมื่อเทียบกับดอลลาร์

การอ่อนค่าของเงินเยนยังทำให้ต้นทุนการนำเข้าพุ่งสูง เนื่องจากญี่ปุ่นพึ่งพาอาหาร พลังงาน และวัตถุดิบจากต่างประเทศเป็นหลักในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจ สถานการณ์ดังกล่าวทำให้รัฐบาลเริ่มส่งสัญญาณการแทรกแซงในตลาดเงิน โดยนายซัตสึกิ คาตายามะ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง ระบุว่าจะดำเนินการอย่างเหมาะสมหากพบความผันผวนที่ไม่มีระเบียบในตลาดอัตราแลกเปลี่ยน

นักวิเคราะห์หลายฝ่ายสะท้อนความกังวลเช่นเดียวกัน มาร์การิตา เอสเตเวซ-อาเบ จากมหาวิทยาลัย Syracuse ระบุว่า ญี่ปุ่นใช้นโยบายการคลังแบบขยายตัวมานานเกินไปโดยไม่ได้ผลลัพธ์ตามต้องการ ขณะที่หนี้สาธารณะยังคงเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง เธอชี้ว่าการอ่อนค่าของเงินเยนจะยิ่งเพิ่มภาระค่าครองชีพของประชาชนด้วยราคาสินค้าที่สูงขึ้น

ท่ามกลางกระแสวิพากษ์วิจารณ์ นายกรัฐมนตรีทาคาอิจิยังย้ำถึงเป้าหมายในการใช้นโยบายการคลังอย่างรับผิดชอบควบคู่ไปกับความเชิงรุก โดยให้ความสำคัญสูงสุดกับการควบคุมราคาสินค้าที่ปรับสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง ตามข้อมูลทางการล่าสุด อัตราเงินเฟ้อพื้นฐานในเดือนตุลาคมปรับเพิ่มขึ้น 3.0% จากปีก่อนหน้า โดยเฉพาะราคา “ข้าว” ซึ่งสูงขึ้นถึง 40% เมื่อเทียบกับปีที่แล้ว

นอกจากความท้าทายด้านเศรษฐกิจภายในประเทศ ญี่ปุ่นยังเผชิญแรงกดดันด้านการทูตจากจีน หลังนายกรัฐมนตรีทาคาอิจิแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับไต้หวัน ทำให้จีนเรียกเอกอัครราชทูตญี่ปุ่นเข้าพบ และแนะนำให้ชาวจีนหลีกเลี่ยงการเดินทางไปญี่ปุ่น ซึ่งกระทบต่อการท่องเที่ยวอย่างมีนัยสำคัญ ขณะเดียวกันยังมีรายงานว่าปักกิ่งอาจระงับการนำเข้าอาหารทะเลญี่ปุ่น แม้ทั้งสองฝ่ายยังไม่มีการยืนยันอย่างเป็นทางการ

ความตึงเครียดทวีความรุนแรงขึ้นหลังทาคาอิจิระบุว่า ญี่ปุ่นอาจจำเป็นต้องเข้าแทรกแซงทางทหารหากเกิดการโจมตีไต้หวัน สหรัฐอเมริกาจึงออกแถลงการณ์ย้ำความมั่นคงของพันธมิตรสหรัฐ–ญี่ปุ่น รวมถึงการปกป้องหมู่เกาะเซนกากุ พร้อมคัดค้านการเปลี่ยนแปลงสถานะปัจจุบันในทะเลจีนตะวันออกและทะเลจีนใต้โดยฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง

คมนาคมเคาะแนวทางยกเว้นค่าผ่านทางมอเตอร์เวย์ช่วงปีใหม่ 2569 เปิดรับฟังความเห็นสาธารณะแล้ว
กระทรวงคมนาคมโดยกรมทางหลวงได้เดินหน้ายกร่างกฎกระทรวงยกเว้นค่าธรรมเนียมการใช้ยานยนต์บนทางหลวงพิเศษหมายเลข 7 และหมายเลข 9 ในช่วงเทศกาลปีใหม่ 2569 ซึ่งร่างกฎหมายดังกล่าวถูกจัดทำเสร็จเรียบร้อยและอยู่ระหว่างเปิดรับฟังความคิดเห็นจากประชาชน เพื่อให้มาตรการดังกล่าวมีผลบังคับใช้ทันตามกำหนดช่วงวันหยุดยาวปลายปี

แหล่งข่าวจากกระทรวงคมนาคมระบุว่า มาตรการยกเว้นค่าผ่านทางมีความจำเป็น เนื่องจากในช่วงเทศกาลปีใหม่ประชาชนจำนวนมากเดินทางกลับภูมิลำเนาหรือท่องเที่ยว ทำให้การจราจรทุกเส้นทางโดยรอบกรุงเทพมหานครและปริมณฑลติดขัดอย่างหนัก การเปิดให้ใช้มอเตอร์เวย์ฟรีในระยะเวลาดังกล่าวจึงช่วยเพิ่มความคล่องตัว ลดความแออัดบริเวณด่านเก็บเงิน และสนับสนุนให้ประชาชนเดินทางได้สะดวกรวดเร็วยิ่งขึ้น ขณะเดียวกันยังเป็นการช่วยแบ่งเบาภาระค่าใช้จ่ายของประชาชน ลดค่าครองชีพ รวมถึงช่วยลดการใช้พลังงานและมลพิษจากการจราจรที่ติดขัด

ร่างกฎกระทรวงฉบับนี้กำหนดให้ยกเว้นค่าธรรมเนียมบนมอเตอร์เวย์ทั้งสองสาย ตั้งแต่เวลา 00.01 น. ของวันที่ 30 ธันวาคม 2568 จนถึงเวลา 24.00 น. ของวันที่ 5 มกราคม 2569 โดยครอบคลุมทางหลวงพิเศษหมายเลข 7 สายกรุงเทพ–บ้านฉาง ทั้งตอนกรุงเทพฯ–เมืองพัทยา รวมทางแยกเชื่อมบางวัว ชลบุรี ท่าเรือแหลมฉบัง และพัทยา ตลอดจนตอนบ้านหนองปรือ–บ้านฉาง ซึ่งอยู่ภายใต้กฎกระทรวงปี 2564

ส่วนทางหลวงพิเศษหมายเลข 9 ครอบคลุมทั้งตอนพระประแดง–ต่างระดับบางขุนเทียน บนถนนกาญจนาภิเษกตามกฎกระทรวงปี 2555 รวมถึงช่วงบางปะอิน–บางพลี ซึ่งอ้างอิงตามกฎกระทรวงปี 2558 เมื่อร่างกฎหมายผ่านความเห็นชอบและประกาศใช้ ประชาชนจะสามารถใช้มอเตอร์เวย์ทั้งสองเส้นทางได้โดยไม่เสียค่าผ่านทางตลอดเจ็ดวันช่วงปีใหม่

ไปรษณีย์ไทย–ลาว จับมือเชิงยุทธศาสตร์ หนุนโลจิสติกส์–อีคอมเมิร์ซอินโดจีน
ไปรษณีย์ไทยและไปรษณีย์ลาวได้ลงนามบันทึกความเข้าใจความร่วมมือเชิงยุทธศาสตร์ เมื่อวันที่ 20 พฤศจิกายน 2568 ณ กรุงเวียงจันทน์ สปป.ลาว โดยนายดนันท์ สุภัทรพันธ์ กรรมการผู้จัดการใหญ่ บริษัท ไปรษณีย์ไทย จำกัด เปิดเผยว่า การค้าชายแดนไทย–ลาวกำลังเติบโตต่อเนื่อง ข้อมูลจากกระทรวงพาณิชย์ ณ เดือนกันยายน 2568 ระบุว่ามูลค่าการค้ารวมระหว่างสองประเทศสูงกว่า 23,952 ล้านบาท เพิ่มขึ้นถึง 8.8% จากปีก่อนหน้า ปัจจัยสำคัญคือการขยายตัวของตลาดอีคอมเมิร์ซในลาว ซึ่งมีการสั่งซื้อสินค้าออนไลน์และการใช้บริการชำระเงินปลายทางเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว จึงทำให้โครงสร้างด้านการขนส่งและระบบการชำระเงินมีบทบาทสำคัญต่อการขับเคลื่อนเศรษฐกิจระหว่างสองประเทศ

ความร่วมมือครั้งนี้มีเป้าหมายเพื่อเชื่อมโยงเศรษฐกิจดิจิทัลในภูมิภาคอินโดจีน โดยเฉพาะในพื้นที่ระเบียงเศรษฐกิจไทย–ลาว–จีน ซึ่งได้รับแรงหนุนจากเส้นทางรถไฟความเร็วสูงจีน–ลาว ที่ช่วยเพิ่มความคล่องตัวของการขนส่งสินค้าทางบกอย่างมีนัยสำคัญ ภายใต้กรอบข้อตกลงทั้งสองฝ่ายได้ร่วมกำหนดทิศทางการพัฒนาในหลายด้าน ตั้งแต่การยกระดับความปลอดภัยและมาตรฐานสากลในการขนส่งไปรษณีย์ด้วยระบบส่งต่อถุงเมล์แบบปิด–เปิดทั้งทางอากาศและภาคพื้น รวมถึงบริการ EMS ผ่านสะพานมิตรภาพไทย–ลาว พร้อมระบบข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ (EDI) เพื่อเพิ่มความโปร่งใสและความสะดวกด้านศุลกากร

นอกจากนี้ ไปรษณีย์ไทยยังเตรียมเปิดบริการเก็บเงินปลายทางสำหรับสินค้าจากลาวที่ส่งเข้ามาในประเทศไทย เริ่มให้บริการตั้งแต่เดือนมิถุนายน 2568 พร้อมยกเว้นค่าธรรมเนียม 3% ชั่วคราว เพื่อสนับสนุนการเติบโตของอีคอมเมิร์ซข้ามพรมแดน ไทย–ลาว–จีน ทั้งสองประเทศยังร่วมพัฒนาระบบกระเป๋าเงินอิเล็กทรอนิกส์ (e-Wallet) และช่องทางชำระเงินสำหรับการโอนเงินระหว่างกัน รวมถึงการร่วมออกตราไปรษณียากรชุดพิเศษ โดยประเดิมด้วยแสตมป์ “นาคี” เพื่อฉลองความสัมพันธ์ไทย–ลาวครบ 77 ปี พร้อมเดินหน้าพัฒนาศักยภาพบุคลากรร่วมกันในระยะยาว

ด้านนายฤทธิกร ภูมิศักดิ์ ผู้อำนวยการใหญ่บริษัท ไปรษณีย์ลาว ระบุว่า เส้นทางรถไฟความเร็วสูงลาว–จีนมีบทบาทสำคัญต่อการขนส่งสินค้าไทยไปจีนและสินค้าจีนเข้าสู่ไทย โดยลาวทำหน้าที่เป็นจุดผ่านสำคัญของโลจิสติกส์ภูมิภาค และจะยิ่งมีศักยภาพมากขึ้นหากโครงการเชื่อมต่อรถไฟความเร็วสูงจากจังหวัดหนองคายเข้าสู่เวียงจันทน์แล้วเสร็จ

นายดนันท์กล่าวเสริมว่า การขนส่งสินค้าจากไทยเข้าสู่เวียงจันทน์เพื่อส่งต่อขึ้นรถไฟความเร็วสูงยังคงใช้การขนส่งทางถนนเป็นหลัก แต่เมื่อการเชื่อมต่อทางรางเสร็จสมบูรณ์ โครงข่ายโลจิสติกส์ไทย–ลาว–จีนจะสามารถเชื่อมโยงแบบไร้รอยต่อ ซึ่งจะสร้างความได้เปรียบทางการแข่งขันและผลักดันการเติบโตทางเศรษฐกิจในภูมิภาคอย่างมีนัยสำคัญ

คลังเผยแผนการคลังระยะปานกลาง เตรียมปรับ VAT แบบค่อยเป็นค่อยไป หากเศรษฐกิจฟื้นตัวตามเป้า
นายเอกนิติ นิติทัณฑ์ประภาศ รองนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง เปิดเผยรายละเอียดแผนการคลังระยะปานกลาง (Medium-Term Fiscal Framework: MTFF) ปี 2569–2573 ซึ่งผ่านความเห็นชอบจากคณะรัฐมนตรีแล้ว โดยแผนดังกล่าวมุ่งเพิ่มศักยภาพการคลังและสร้างความยั่งยืนในระยะยาว หนึ่งในเครื่องมือสำคัญคือการทยอยปรับอัตราภาษีมูลค่าเพิ่ม (VAT) จากปัจจุบันที่ 7%

ตามกรอบ MTFF การปรับขึ้น VAT จะทำเป็นลำดับขั้น โดยตั้งเป้าเพิ่มเป็น 8.5% ในปี 2571 ภายใต้เงื่อนไขว่าเศรษฐกิจไทยต้องฟื้นตัวจนเติบโตเต็มศักยภาพก่อน จากนั้นจะทยอยขยับสู่ระดับสูงสุด 10% ภายในปี 2573 เพื่อให้สอดคล้องกับมาตรฐานสากลและเพิ่มความมั่นคงทางการคลังของประเทศในระยะยาว

อย่างไรก็ตาม รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังย้ำว่า สถานการณ์เศรษฐกิจปัจจุบันยังไม่เอื้อให้มีการขึ้น VAT ในปีนี้และปีหน้า หากในปี 2571 เศรษฐกิจยังไม่แข็งแรงเพียงพอ รัฐบาลก็ได้เตรียมมาตรการชดเชยที่ระบุไว้ใน MTFF แล้ว ทั้งการเพิ่มรายได้จากภาษีประเภทอื่น และการปรับลดรายจ่ายของภาครัฐ

คณะรัฐมนตรียังได้มอบหมายให้กระทรวงการคลังและสำนักงบประมาณเร่งจัดทำแผนลดรายจ่ายโดยเฉพาะรายการซ้ำซ้อน เช่น ระบบสวัสดิการจากหลายหน่วยงานที่อาจต้องรวมศูนย์เพื่อจ่ายเพียงช่องทางเดียว ส่วนงบลงทุนของรัฐอาจปรับไปใช้รูปแบบการลงทุนอื่นแทนงบประมาณปกติ เช่น การลงทุนโดยรัฐวิสาหกิจ โครงการร่วมลงทุนรัฐ–เอกชน (PPP) และการใช้กองทุนรวมโครงสร้างพื้นฐาน เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและลดภาระงบประมาณแผ่นดิน

เป้าหมายสำคัญของ MTFF คือการลดระดับการขาดดุลการคลังจากปัจจุบันที่อยู่ที่ 4.4% ของ GDP ให้ลดลงต่ำกว่า 3% ภายในปี 2572 ผ่านชุดมาตรการที่ครอบคลุมทั้งด้านรายได้ การลดรายจ่าย การใช้เครื่องมือทางการคลังใหม่ รวมถึงการรักษาวินัยการคลังอย่างเข้มงวด

นายเอกนิติระบุว่า การเดินหน้าแผนการคลังอย่างรอบคอบได้ช่วยเสริมความเชื่อมั่นของนักลงทุนต่างชาติ โดยล่าสุดบริษัทจัดอันดับเครดิตสากล S&P ยังคงอันดับความน่าเชื่อถือของไทยไว้ แม้ภาวะเศรษฐกิจโลกยังเผชิญความไม่แน่นอน ซึ่งสะท้อนความเชื่อมั่นต่อความพยายามของรัฐบาลในการรักษาเสถียรภาพทางเศรษฐกิจและการคลังของประเทศ