ทุเรียนเป็นผลไม้ที่เติบโตได้ดีในสภาพอากาศร้อนชื้น ปัจจุบันแม้ประเทศจีนจะเริ่มมีการปลูกทุเรียนในพื้นที่ทางตอนใต้ เช่น มณฑลไห่หนาน มณฑลยูนนาน และเขตปกครองตนเองกว่างซีจ้วง แต่ผลผลิตภายในประเทศยังไม่เพียงพอต่อความต้องการของตลาดที่มีขนาดใหญ่ ทำให้จีนต้องพึ่งพาการนำเข้าทุเรียนจากประเทศผู้ผลิตหลัก ได้แก่ ไทย เวียดนาม มาเลเซีย กัมพูชา และฟิลิปปินส์ ส่งผลให้ด่านศุลกากรกลายเป็นจุดยุทธศาสตร์สำคัญในการกระจายทุเรียนเข้าสู่ตลาดจีน

เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการจัดการขนส่งและรักษาความสดของทุเรียน จีนได้นำเทคโนโลยีดิจิทัลเข้ามาประยุกต์ใช้ โดยเฉพาะ “แพลตฟอร์ม Yunmanman Cold Chain” ซึ่งเป็นระบบบริหารจัดการการขนส่งห่วงโซ่ความเย็นแบบครบวงจร (One-stop Cold Chain Service) ที่พัฒนาโดยบริษัท Full Truck Alliance ตั้งแต่ปี 2562 บริษัทมีสำนักงานใหญ่ตั้งอยู่ที่เมืองหนานจิง มณฑลเจียงซู และถือเป็นผู้นำด้านเทคโนโลยีโลจิสติกส์ของจีนที่ผสานการทำงานของอินเทอร์เน็ต Big Data Cloud Computing และ AI เพื่อเชื่อมโยงเจ้าของสินค้าและผู้ให้บริการขนส่งอย่างมีประสิทธิภาพ

แพลตฟอร์ม Yunmanman Cold Chain เข้ามาแก้ไขปัญหาความไม่สมดุลของอุปสงค์และอุปทานด้านการขนส่ง ตลอดจนความไม่โปร่งใสของข้อมูล โดยสามารถจับคู่ระหว่างผู้ส่งสินค้าและรถบรรทุกห่วงโซ่ความเย็นได้แบบอัจฉริยะ ในเดือนกุมภาพันธ์ 2567 แอปพลิเคชันของแพลตฟอร์มได้เปิดให้บริการอย่างเต็มรูปแบบ ครอบคลุมเส้นทางมากกว่า 10,000 เส้นทางใน 360 เมืองทั่วประเทศ มีผู้ใช้บริการเจ้าของสินค้ากว่า 6 ล้านราย และมีรถบรรทุกห่วงโซ่ความเย็นจดทะเบียนกว่า 4 ล้านคัน คิดเป็น 70% ของจำนวนรถขนส่งห่วงโซ่เย็นทั่วประเทศ

ในช่วงฤดูกาลผลไม้ปี 2568 การขนส่งทุเรียนผ่านแพลตฟอร์มนี้เพิ่มขึ้นอย่างมาก โดยเฉพาะเดือนกรกฎาคมที่มีปริมาณคำสั่งขนส่งเพิ่มขึ้นถึง 64% เส้นทางหลักเริ่มจากด่านนำเข้าตามพื้นที่ชายแดน เช่น เมืองฉงจั่วในเขตฯ กว่างซีจ้วง ซึ่งเป็นด่านนำเข้าทุเรียนทางบกที่ใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งของจีน ก่อนกระจายไปยังตลาดค้าส่งสำคัญในมณฑลเจ้อเจียง เจียงซู และซานตง เฉพาะด่านฉงจั่วเพียงแห่งเดียวมีการขนส่งทุเรียนมากกว่า 30,000 เที่ยวในปี 2568

การทำงานของแพลตฟอร์ม Yunmanman Cold Chain ใช้ Big Data และอัลกอริทึมขั้นสูงเพื่อจับคู่และจัดตารางการขนส่งให้เหมาะสมกับความต้องการของเจ้าของสินค้า โดยระบบสามารถควบคุมอุณหภูมิของสินค้าได้ตลอดเส้นทางและแสดงข้อมูลแบบเรียลไทม์ ทำให้ผู้ส่งสามารถติดตามการขนส่งและตรวจสอบสภาพสินค้าได้อย่างต่อเนื่อง นายโจว ฉวนเต๋อ เจ้าของแบรนด์ทุเรียนพรีเมียม “Xianwei” ในตลาดผลไม้เจียซิง มณฑลเจ้อเจียง เปิดเผยว่า ทุเรียนเป็นผลไม้ที่อ่อนไหวต่ออุณหภูมิ การควบคุมอุณหภูมิระหว่างการขนส่งมีผลโดยตรงต่อคุณภาพของเนื้อทุเรียน โดยช่วงอุณหภูมิที่เหมาะสมสำหรับทุเรียนสดอยู่ที่ 8–14 องศาเซลเซียส หากควบคุมอุณหภูมิผิดพลาด เช่น สูงเกินไปเนื้อจะเปรี้ยว หรือหากต่ำเกินไปเนื้อจะแข็งและแห้ง การขนส่งด้วยระบบห่วงโซ่ความเย็นที่มีความแม่นยำจึงเป็นปัจจัยสำคัญในการรักษาคุณภาพและมูลค่าของทุเรียน

นายโจว โจว หัวหน้าทีม Enterprise Direct ของ Yunmanman Cold Chain กล่าวเพิ่มเติมว่า แพลตฟอร์มได้พัฒนาระบบติดตามอุณหภูมิแบบเรียลไทม์ และระบบบริหารจัดการห่วงโซ่เย็นแบบแปรผัน เพื่อให้ข้อมูลการขนส่งมีความน่าเชื่อถือ อีกทั้งยังมีบริการ Enterprise Direct สำหรับผู้ประกอบการที่มีปริมาณการขนส่งสูง โดยมีทีมงานเฉพาะในการจัดตารางและประสานงานรถบรรทุก ซึ่งช่วยเพิ่มความปลอดภัยและความรวดเร็วในการขนส่ง ทำให้ทุเรียนสามารถส่งถึงผู้บริโภคได้อย่างสดใหม่

สำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ เมืองหนานหนิง (สคต. หนานหนิง) ให้ความเห็นว่า ทุเรียนเป็นผลไม้ที่มีมูลค่าสูงและต้องอาศัยระบบขนส่งที่มีประสิทธิภาพสูงเพื่อรักษาความสดใหม่ แพลตฟอร์ม Yunmanman Cold Chain จึงเป็นทางเลือกสำคัญของผู้นำเข้าจีน เนื่องจากมีเครือข่ายขนส่งครอบคลุมทั่วประเทศและสามารถควบคุมอุณหภูมิได้อย่างแม่นยำ สำหรับผู้ประกอบการไทย การศึกษาระบบดังกล่าวจะช่วยลดความสูญเสียของคุณภาพทุเรียนหลังการนำเข้า เสริมภาพลักษณ์สินค้าไทยในตลาดจีน และอาจต่อยอดไปสู่การพัฒนาระบบโลจิสติกส์ห่วงโซ่ความเย็นในประเทศ เพื่อรักษาคุณภาพทุเรียนไทยให้สดใหม่ตั้งแต่ต้นทางจนถึงมือผู้บริโภคอย่างยั่งยืน