พนมเปญ, 6 ตุลาคม 2568 — รัฐบาลกัมพูชากำลังเดินหน้าผลักดันแผนการลงทุนครั้งใหญ่ในภาคการขนส่งทางน้ำและโลจิสติกส์ เพื่อยกระดับโครงสร้างพื้นฐานของประเทศ โดยมีเป้าหมายระดมทุนรวมกว่า 3,250 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ภายใต้ แผนแม่บทระบบการขนส่งและโลจิสติกส์แบบผสมผสาน (Comprehensive Intermodal Transport and Logistics System: CITLS) ซึ่งวางกรอบดำเนินงานระหว่างปี 2566–2576 ครอบคลุมโครงการกว่า 23 รายการทั่วประเทศ

รายงานจากสื่อ ขแมร์ ไทม์ส (Khmer Times) เปิดเผยว่า โครงการเหล่านี้จะมีบทบาทสำคัญในการเชื่อมต่อระบบคมนาคมของกัมพูชาให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น ทั้งทางน้ำ ทางรถไฟ และทางอากาศ โดยเฉพาะในด้านการส่งเสริมการค้าและลดต้นทุนโลจิสติกส์ ซึ่งถือเป็นปัจจัยหลักที่จำกัดศักยภาพทางเศรษฐกิจของประเทศในช่วงที่ผ่านมา

กระทรวงโยธาธิการและการขนส่งของกัมพูชา (Ministry of Public Works and Transport: MPWT) ระบุในรายงานครึ่งปีแรกของปี 2568 ว่า แผน CITLS จะเป็นกลไกสำคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจของประเทศ โดยมุ่งเน้นการสร้างเครือข่ายขนส่งที่เชื่อมโยงระหว่างจังหวัด และเชื่อมต่อกับประเทศเพื่อนบ้านได้อย่างราบรื่น รายงานยังระบุว่า หนึ่งในความสำเร็จที่สำคัญคือ การจัดทำ “กฎหมายว่าด้วยการขนส่งทางน้ำ” ซึ่งผ่านความเห็นชอบอย่างเป็นทางการในเดือนมีนาคม ปี 2567 เพื่อวางกรอบการบริหารจัดการภาคขนส่งทางน้ำอย่างยั่งยืน

หัวใจของโครงการขนาดใหญ่นี้คือ “คลองฟูนันเตโช (Funan Techo Canal)” ซึ่งถูกวางให้เป็นเส้นเลือดหลักด้านโลจิสติกส์ทางน้ำของกัมพูชา โดยมีความยาวกว่า 180 กิโลเมตร เชื่อมต่อจากแม่น้ำโขงลงสู่อ่าวไทย ครอบคลุมหลายจังหวัดทางตอนใต้ของประเทศ คาดว่าจะช่วยลดการพึ่งพาเส้นทางขนส่งทางน้ำของเวียดนาม และสร้างเส้นทางโลจิสติกส์ของตนเองอย่างเต็มรูปแบบ

โครงการขุดคลองเฟสแรกได้ดำเนินการเสร็จสิ้นแล้ว โดยได้รับเงินทุนสนับสนุนจากรัฐบาลจีน ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการให้สินเชื่อและการลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานของกัมพูชา ไม่ว่าจะเป็นสนามบินนานาชาติเตโช (Techo International Airport) หรือท่าเรือเรียม (Ream Port) อย่างไรก็ตาม ความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจที่แน่นแฟ้นนี้ก็ทำให้กัมพูชาเริ่มมีภาระหนี้ต่อจีนเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง

สำหรับเฟสต่อไปของโครงการฟูนันเตโช จะมุ่งเน้นไปที่การสร้างท่าเรือ จุดพักสินค้า โกดังเก็บสินค้า ร้านค้า และบริการโลจิสติกส์ต่าง ๆ เพื่อรองรับการขนส่งในเชิงพาณิชย์เต็มรูปแบบ ซึ่งรัฐบาลคาดว่าจะต้องใช้งบลงทุนเพิ่มเติมอีกกว่า 2,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ เพื่อให้ระบบสมบูรณ์ครบวงจร

เดิมทีมีการประเมินว่าโครงการทั้งหมดจะใช้งบประมาณเพียง 1,800 ล้านดอลลาร์ แต่จากการประเมินใหม่ล่าสุด ตัวเลขได้เพิ่มขึ้นเป็น 3,000–3,250 ล้านดอลลาร์ โดยรัฐบาลกัมพูชาระบุว่าจะใช้งบประมาณภายในประเทศเพียงบางส่วน และส่วนที่เหลือจะมาจากเงินกู้และการลงทุนจากประเทศพันธมิตรในภูมิภาค ซึ่งจีนถือเป็นพันธมิตรหลักที่มีบทบาทสำคัญที่สุด

เมื่อคลองฟูนันเตโชสร้างเสร็จสมบูรณ์ตามแผนในปี 2579 โครงการนี้จะเชื่อมโยงระบบขนส่งของกัมพูชาให้เป็นหนึ่งเดียว ทั้งทางน้ำ ทางรถไฟ และทางอากาศ โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับสนามบินนานาชาติเตโช ซึ่งอยู่ในพื้นที่เดียวกัน ส่งผลให้กัมพูชามีศักยภาพในการเป็นศูนย์กลางโลจิสติกส์ของภูมิภาคอาเซียนตอนล่างได้อย่างแท้จริง

อย่างไรก็ตาม แม้โครงการดังกล่าวจะเป็นความหวังสำคัญในการพลิกโฉมเศรษฐกิจกัมพูชา แต่ก็มีเสียงกังวลเกี่ยวกับภาระหนี้สินที่เพิ่มขึ้น โดยเฉพาะจากจีนซึ่งเป็นเจ้าหนี้รายใหญ่ที่สุดของประเทศ นักวิเคราะห์บางส่วนเตือนว่า หากโครงการไม่สามารถสร้างผลตอบแทนตามคาด กัมพูชาอาจต้องเผชิญกับภาวะหนี้สาธารณะที่หนักหน่วงในอีกไม่กี่ปีข้างหน้า

อย่างไรก็ตาม เจ้าหน้าที่ระดับสูงของ MPWT ยังยืนยันว่า “คลองฟูนันเตโช” และโครงการโลจิสติกส์ทางน้ำทั้งระบบ จะเป็น “สินทรัพย์เชิงยุทธศาสตร์” ที่จะสร้างรายได้มหาศาลในอนาคต พร้อมชี้ว่าการพัฒนาครั้งนี้จะเปลี่ยนกัมพูชาให้กลายเป็นประตูการค้าสำคัญของภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ในทศวรรษหน้า